Çevre izleme, madencilik ve askeri istihbarat gibi alanlarda kullanılmak üzere geliştirilen “akıllı toz” teknolojisi, bilim kurgudan gerçek hayata taşınıyor. 1963’te Stanisław Lem’in Yenilmez adlı öyküsünde tasvir edilen sürü hâlindeki nanobotlar, bugün mikroskobik sensörler olarak hayat buluyor.
İlk kez ABD’nin Soğuk Savaş dönemindeki araştırma kurumu DARPA tarafından gündeme getirilen proje, havada asılı kalabilen ve merkezî bir sisteme veri ileten tanecik boyutundaki sensörleri içeriyor. Boyutları 1 mm³’ten 0,02 mm³’e kadar küçülen bu parçacıklar; sıcaklık, nem, ışık ve kimyasal bileşenleri tespit edebiliyor.
Interesting Engineering’in verilerine göre, 2022’de 115 milyon dolar olan “akıllı toz” pazarının 2032’de 400 milyon dolara ulaşması bekleniyor. Şimdilik çoğu çalışma üniversite ve şirket laboratuvarlarında sürerken, Emerson Process Management ve Hewlett-Packard gibi firmalar öne çıkıyor.
Uzmanlar, sensörlerin enerji toplama ve ömür sorunları çözüldüğünde “akıllı toz”un çevre, tıp, sanayi ve güvenlik alanlarında devrim yaratabileceğini belirtiyor.